YÜZYILLARDIR OVAMIZA BEREKET GETİREN BAKIR ÇAY

Batı Anadolu bölgesinin önemli su kaynaklarından biriside Bakır Çayı’dır. Gelenbe’nin doğusunda bulunan köylerden doğar. Sakarlı Köyü ve Çobanlar Köyü Bakır Çayının doğduğu önemli kaynaklara sahip merkezlerdir. Bu köylerdeki kaynaklardan yeryüzene çıkan suların dereler vasıtasıyla Gelenbe’ye gelmeden birleşmelerinden sonra Bakır Çay adını alarak yoluna devam eder.

Gelenbe Nahiyesinin içinden geçer ve  Karakurt Boğazı üzerinden Kırkağaç ovasına dahil olur. Ovamızı boydan boya kat ettikten sonra sırasıyla; Soma, Kınık, Bergama ovalarını geçer. Buradan da    batı yönüne yönelerek Çandarlı Körfezinden Ege Denizine dökülür Doğduğu yer ile denize döküldüğü yerin arası yaklaşık 129 km.dir. Suyun debisi kış aylarında çok bol olduğu halde, yaz aylarında yok denecek kadar azalır, hatta bazı zamanlar tamamen kurur. Bir zamanlar suyu içilebilecek kadar temiz ve içinde çeşitli türden tatlı su balığı barındıran  akar suyun, günümüzde Kırkağaç’tan sonra devam eden kısmı fosobtik ve sanayi sularının karışmasından dolayı aşırı kirlenmeye maruz kalmaktadır. Bakır Çay’ı üzerinde birer gerdanlık gibi yerleştirilmiş olan onlarca tarihi köprü bulunmaktadır. Bunlardan hemen hatırıma gelenlerin en meşhurları onbeş tonluk köprüsü, kılıçça köprüsü, Taş Köprü, ördek köprü, tahtalı köprü’lerini kısaca  sayabilirim.

İlk çağlardaki adı Kakios’tur. Tarihte ilk kez Hesiodos tarafından anılmıştır. Yine antik Yunan tarihçisi Plutarkhos’a göre çayın adı önceleri Astraeus (Astra)’dur. Daha sonraları Kakios olarak anılmaya başlanmıştır. Antik yunan tarihçilerinden Herodotos ve Strabon’da yaşadıkları dönemde ki yazılarında Kakios (Bakır Çayı )’tan söz etmektedirler.

Bakır Çay’ı adını aldığı Bakır Beldemize şimdiki güzergahı itibarıyla çok uzak kalmaktadır. O halde niçin bu isimle anıla gelmektedir. Bu sorunun cevabını yine antik yunan’da buluyoruz.Thyateria’lı Epikratesin vasiyetinin yazılı olduğu taş levhada  adı geçen Kakios (Bakır Çay)’un asıl doğduğu kaynağın antik Chliara (Bakır) kenti yakınlarında olduğu açıkça yazılmıştır. Daha yakın zamana kadar bu kaynaktan beslenen Bakır Çay’ı 1800 ‘lü yıllarda İzmir-Bandırma demir yolunun inşaatının Bakır Çayının doğduğu kaynağın neredeyse üstünden geçecek kadar kenarından geçmesinden dolayı suyun kaynağı zarar görmüş ve 1940’li yıllara kadar Kırkağaç ovasından gelişi güzel akarak, tarım arazilerine çok zarar veren Bakır Çayının sebeb olduğu taşkınların önüne geçmek için, Bakır çayı yatağının devlet tarafından ıslah çalışmaları yapılması sırasında, suyun daha fazla geldiği şimdiki güzergah üzerine devam edilmiş ve İsmini aldığı Bakır kaynağı kendi haline bırakılmıştır. Hala hazırda çok az da olsa Bakır Kaynağından su gelmekte, yazları ise kurumaktadır. Bu kaynağı görmek isteyenler için yeri Bakır Ovasında Kiremit Ocağı Mevkiinde Karadut mıntıkasında, demir yolunun kenarındadır.